Gdy odniesiemy sukces, zrobimy coś dobrego itp. towarzyszy nam radosne uczucie. Jest to stres w pozytywnej postaci, który fachowcy nazywają eustresem. Tę formę stresu odbieramy jako przyjemną. Istnieje też inna forma stresu, zwana dystresem, który przeżywamy wówczas, gdy wokół narasta konglomerat czynników stresogennych. Do tego typu zaburzeń zalicza się stres egzaminacyjny. W chwili gdy pod wpływem stresu pień mózgu przejmuje kontrolę nad naszym zachowaniem mięśnie mobilizują się do maksymalnego wysiłku, tak by organizm był zdolny do skutecznej walki lub ucieczki. Gdy dziecko znajdzie się w takiej sytuacji traci zdolność racjonalnego myślenia i spokojnego szukania rozwiązań.

Ze względu na znaczenie społeczne egzaminy szkolne wzbudzają duże emocje w różnych kręgach. Egzamin daje możliwość sprawdzenia osiągnięć, ale jest też próbą określonych zachowań ucznia. Analiza zadań dokonywana po egzaminie wykazuje, że sprawdzają się one dobrze w jednych szkołach, natomiast zawodzą w innych. Praktyka dowodzi, że egzaminy tzw. zewnętrzne przynoszą systematycznie niższe wyniki niż sprawdziany i klasówki oceniane w szkole. Wskutek tego wielu uczniów zaczyna bać się tego typu egzaminów, ponieważ kończą się one rozczarowaniem. Dzieci i młodzież przeżywają egzaminy bardzo głęboko. Wystrój sali, grono osób spoza kręgu dobrze znanych nauczycieli, powaga i doniosłość przedsięwzięcia niejednokrotnie wywołują ogromny lęk egzaminacyjny. Egzamin zewnętrzny jest negatywnym doświadczeniem zwłaszcza dla uczniów szkół słabszych, pracujących w trudnych warunkach społecznych.
Symptomami lęku egzaminacyjnego mogą być bóle głowy, drżenie rąk, nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka, duszność, pocenie się itp. Fobie szkolne są klasycznym przykładem fobii sytuacyjnej. Uczeń odczuwa lęk nie przed szkołą rozumianą jako całość, ale przed konkretnymi sytuacjami szkolnymi. Fobię szkolną określa się też jako nerwicę szkolną, której głównym objawem jest obawa przed uczęszczaniem do szkoły. Fobia szkolna występuje z takim samym natężeniem u dziewcząt i chłopców.

1. Baureis H., Wagenmann C., Pomóż dziecku w nauce przez ćwiczenia ruchowe. Łódź 2007.
2. Bronisz A., Szkoła pełna fobii. „Dyrektor Szkołyu”2005 nr 1.
3. Niemierko B., Chłodne oblicze egzaminu zewnętrznego. „Edukacja” 2001 nr 3.