System wartości społeczeństwa zmienia się systematycznie. Ludzie mają coraz większe potrzeby i aspiracje. Aspiracje życiowe to dążenia, zamierzenia, pragnienia, potrzeby itp. Warunkują one dalszą drogę życiową człowieka, jego pragnienie posiadania dóbr materialnych, rodziny, przyjaciół, zdobywanie wykształcenia, poznawanie świata. Ludzie zamierzają realizować swoje aspiracje przy pomocy działania własnego oraz innych osób i instytucji. Wśród aspiracji wyróżnia się: aspiracje edukacyjne, kierownicze, zawodowe, materialne, rodzinne, towarzyskie, rekreacyjne, społeczne itp.
W drodze do zdobywania wykształcenia najważniejsze są aspiracje edukacyjno-zawodowe. Odgrywają one istotną rolę w życiu młodzieży wchodzącej w dorosłość. Dlatego motywy ukończenia nauki silnie determinują wybór szkoły średniej i kierunku studiów. Od motywów kontynuacji nauki w szkole zależą w dużym stopniu ich plany i realizacje życiowe. Motywy wyboru zawodu i zdobywania wykształcenia w późniejszym czasie stanowią ważny czynnik późniejszej kariery. Wybór zawodu przez uczniów kończących szkołę średnią wyznacza kierunek jej przyszłej pracy zawodowej. Wpływa ponadto na zadowolenie z wykonywanej pracy.
Wybór szkoły średniej na drodze do zdobywania wykształcenia uwarunkowany jest kilkoma czynnikami, które można usystematyzować w postaci trzech grup. Pierwszą grupę stanowią czynniki wewnętrzne, na które składają się między innymi zainteresowania i zamiłowania, zdolności, umiejętności, samoocena, charakter, osobowość, predyspozycje, płeć, wiek, potrzeby itp. Następna grupa obejmuje czynniki zewnętrzne, czyli środowisko rodzinne, warunki materialne, status społeczny, atmosferę wychowawczą, postawy rodzicielskie, warunki domowe itp. Trzecia grupa to czynniki związane bezpośrednio ze szkołą i zawodem to profil klasy, przedmioty, ulubione lekcje, renoma szkoły, dostępność szkoły itp.
Jak wynika z powyższego droga do zdobycia wykształcenia jest determinowana najczęściej poprzez wybór kolejnych etapów edukacji.

Na podst.:
Musialska K., Aspiracje a motywy kontynuacji kształcenia i wyboru zawodu przez młodzież. „Pedagogika Pracy” 2009 nr 54.